EKONOMIA E PROUT
EKONOMIA E PROUT
Se si parimet e prout mund te aplikohen ne nje shoqeri kjo eshte tani
per tani nje pyetje teorie perderisa ky sistem nuk eshte bere i njohur
ende ne asnje vend
Gjithashtu menyrat e perdorimit dhe zbatimit te prout do ndryshojne nga
koha ne kohe ,gjithsesi ne shkrimet e prout dhe komentuesve te prout ,ne
mund te shohim se si parimet e prout mund te perdoren per te ndertuar
nje sistem qe mund ta quajme nje sistemi i dobise progressive ,i bazar
ne neohumanizem
Ne shkrimet mbi politikat industriale dhe ekonomike prout ka theksuar
nevojen per te parandaluar shfrytezimin ekonomik ,keshtu prout thote se
ndermarjet e rendesishme ekonomike te cilat furnizojne njerzit me
nevojat baze te jetes nuk duhen te lihen ne duart e inisjativave private
,prout eshte gjithashtu i vetedijshem ne deshtimin e qeverive qendrore
ne kontrollin direkt te ndermarjeve te tilla
Per te organizuar nje ekonomi te linjes proutiste kerkohet nje economi me tre nivele
1-ndermarjet e vogla qe punesojne pak njerez ,dhe nuk kane te bejne me
me mallra dhe sherbime thelbesore ,mund te drejtohen dhe te jene ne
pronesi te biznesit privat(p.sh. nje restorant i vogel)
2-niveli i dyte ka te beje me shumicen e ndermarjeve qe mund te ngrihen
si koperativa ne pronesi dhe drejtim te po ketyre njerzve qe punojne ne
keto industri ,punetoret do te jene aksioneret e bizneseve te tyre dhe
do zgjedhin menaxhimin ashtu si aksioneret veprojne sot
3-kategoria e trete ka te beje me ndermarjet e medha ,te cilat punesojne
nje numer te madh njerzish dhe te cilat kane nje efekt te madh dhe te
rendesishem ne pjeset e ndryshme te ekonomise –dhe industri kyce (si
prodhimi i celikut,energjise,trasportit,etj)keto duhet te menaxhohen nga
borde publike autonome ,ose nga qeverite e pushteti lokal por jo nga
qeverite qendrore
kjo kategori duhet te veproje sipas rregullit “pa fitim ,pa humbje”
nje sistem i tille proutist duhet te ndjeke gjithashtu parimet e
decentralizimit ekonomik dhe kjo mund te realizohet duke e ri-organizuar
ekonomine mbi bazen e zonave ekonomike autosuficente (te
vetemjaftueshme)ne te cilat do te ekuilibrohen sektoret e ekonomise
–bujqesise-industrise dhe sherbimeve
ideja e sistemit proutist eshte sigurimi i nje standarti me te mire
jetese per te gjithe njerzit dhe te garantoje qe fuqia ekonomike te mos
perqendrohet ne duart e nje pakice njerzish
PAK FJALE MBI HISTORINE E QEVERISJES
Per ta zbatuar ne praktike nje sistem te tille kerkohen rregulla te reja
qeverisjeje,sistemet e ndryshme te shekujve 19-20 perfunduan ne deshtim
,zhgenjim dhe me keq se kaq ,(nazismi,fashizmi,komunizmi,kolionalizmi,feudalizmi,kapitalizmi)
Menyrat se si te shmanget nje perfundim i tille kuptohet duke studiuar interpretimin e ri te shoqerise nga prout
Prout thote qe istoria mund te kuptohet si dominim ciklik i klasave te
ndryshme te shoqerise ,koncepti i prout per klasat eshte shume i
ndryshem nga idete e meparshme materialiste per klasat
Prout i percakton klasat duke u nisur nga karakteristikat e tyre mendore se sa nga cilesite fizike apo materjaliste
-prout thote se ne agimin e civilizimit njerzor mentaliteti mbizoterues
ishte ai klases se njerzve ne te clet materja ishte permbi
mendjen(SHUDRA),keta ishin njerez te cilet ishin kryesisht te zene me
perpjekjet per te mbijetuar,
pergjate gjithe historise njerzit qe jetojne dhe shqetesohen,dhe qe
robetohen vetem per mbijetesen fizike i perkasin kesaj klase sociale qe
quhet punetoret , ose SHUDRA
-prout veren se udheheqja e shoqerise me pas kalon ne duar e nje klase
tjeter sociale ,me nje mendesi tjeter ,qe quhet klasa e
luftetareve,(KSATTRIYA)
kjo klase sociale zhvilloi metalitetin “se me force fizike une do ta mposht boten,(materjen)
-me zhvillimin e metejshem te shoqerise nje klase tjeter ngihet drejt
dominimit ,kjo klase perbehet nga intelektualet ose VIPRA ,kjo klase
sociale kishte tjeter koncept per te mposhtur boten ,ata mendonin « me
forcen time mendore une do ta nenshtroj boten »
keshtu ne mesjete ministra dhe keshilltare kishin pushtetin real mbi
shoqerine edhe pse ne mbreter luftarake ishin ne pushtet,kjo klase e re
intelektuale solli ide te reja psiqike dhe ndonje here edhe shpirterore,
por kjo klase gjithashtu e shfrytezoi shoqerine dhe eshte pergjegjese
per lufterat religjoze te asaj kohe
-cikli i shoqerise eshtegjithmone ne levizje dhe intelektualet e
dorezuan pushtetin dhe autoritetin e tyre tek nje klase tjeter sociale
,te klasa e tregtareve,biznesmeneve,ose kapitalisteve,VAESHYA
te cilet krijuan revolucionin industrial dhe tregtar qe e shtyne shoqerine drejt koheve moderne
mentaliteti i kesaj klase eshte qe te perdore forcen mendore per te akumuluar mireqenje
ashtu sikurse epoka e luftetareve kishte nje lloj te vecante qeverisjeje
–monarkine-edhe epka e intelektualeve kishte variantin e saj te
qeverisjes qe prout e quan –ministokraci-koha e ngritjes se kapitalizmit
pa ngritjen e demokracise
tashme shume vende jane ne kohen e kapitalizmit
sipas prout kjo epoke e VAESHYA eshte afer fundit dhe do te pefundoje
me revolucionin ose evolucion gradual te masave te shtypura ekonomikisht
,politikisht,dhe psikologjikisht ,pas kesaj koha e luftetareve do te
vije perseri
por a eshte e ardhmja e shoqerise kaq e erret sa ne mund te presim vetem revolucione dhe diktatura ushtarake ne te ardhmen ?
prout thote se rruga me e mire eshte qe te zhvillohet nje njeri dhe
shoqeri pa klasa te cilet prout i quan SADVIPRA ky eshte nje reformator
revolucionar me cilesi morale dhe shpirterore i cili punon kunder
shfrytezimit te ndonje klase te vecante
problemi i shume ndryshimeve sociale ne te kaluaren eshte se klasa qe
filloi ndryshimet perfundoi vete ne shfrytezimin e grupeve te tjera
sociale ,e vetmja menyre per te shmangur nje gje te tille eshte krijimi i
SADVIPRA te cilet punojne per te drejtat e te gjithe klasave sociale
koncepti politik i prout eshte bazuar ne ngritjen e nje elektorati masiv
social i perbere nga njerez te zhvilluar shpirterisht ,demokracia e
diteve te sotme duhet te rreformohet, sepse demokracia e diteve te sotme
aktuale megjithese paraqitet me e mire se cdo sistem tjeter –ka nje
numer dobesish
-se pari kjo demokraci aktuale nuk ruan te drejtat ekonomike te gjithe
klasave ,dhe se dyti kjo lloj demokracie ka qene qeverisja e preferuar e
interesave te fuqishme ekonomike te korporateve dhe multinacionaleve
,te cilat mund ta blejne lehte rrugen e tyre drejt influences dhe
pushtetit
per me teper jane tre cilesite te cilat i mungojne shpesh nje elektorati
te diteve tona te cilat bajne e mundur qe udheheqes me standard te ulet
te zgjidhen vit pas viti te cilesite jane si me poshte:
-EDUKIMI,
kur ata qe votojne jane njerez analfabete,te pashkolluar te
pa-edukuar,dhe pa koshence te ngritur social politike ,atehere ndodh qe
politikane te pa skrupullt perfitojne dhe i marin votat lehtesisht
nepermjet rrugeve te pa-ndershme ,kjo gje eshte vecanerisht e dukshme ne
vendet me pak te zhvilluara
-MORALITETI,
moraliteti eshte nje tjeter cilesi qe mungon ,nese me shume se 51% e
njerzve jane te pandershem ,atehere ata qe zgjidhen do te jene njerez te
pa ndershem
-VETEDIJA SOCIAL-EKONOMIKE-POLITIKE
edukimi vetem nuk mjafton ,votuesit duhet ta dijne se per cilin po
votojne ,perndryshe ata do manipulohen nga poliytikanet oportuniste
keshtu pra PROUT thote se standarti i edukimit,moralit ,dhe vetedijes
social-politike-ekonomike duhet te zhvillohet ,dhe nga nje shoqeri e
tille do te dalin dhe ti sherbejne shoqerise udheheqes te vertete me
shpirtin e sherbimit ndaj shoqerise,dhe me nje udheheqje te tille te
plote dhe universale njerzimi do ti zhduki dobesite aktuale dhe do te
jete ne gjendje te ngreje nje sistem social-politik-ekonomik i cili do
te jete racional progresiv dhe vertet i plote
https://it.wikipedia.org/wiki/PROUT
Commenti